Waar het lezen van de krant me onveranderlijk doet verwachten dat de menselijke soort zichzelf binnenkort van de aardbodem veegt, staat een bezoek aan de TED website, interessante en inspirerende lezingen van bijvoorbeeld briljante wetenschappers of succesvolle Hollywoord-producers, altijd garant voor hernieuwde hoop voor diezelfde mensheid. Desondanks had ik tot voor kort de nummer 1 van het overzicht van de tien best bekeken TED-lezingen (zo’n 25 miljoen views) nog nooit gezien. Ik durfde niet. Het is de lezing van Sir Ken Robinson genaamd ‘How schools kill creativity’’.
 
O jee, dacht ik. Daar gaan we weer. School faalt op alle fronten omdat we er niet in slagen alle problemen (pesten, racisme, ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen) op te lossen of de gewenste excellente opleiding aan te bieden, maar nu doden we ook nog de creativiteit. Toe maar. Gezien mijn eerdere ervaringen met TED had ik beter moeten weten. De lezing van Sir Ken Robinson is niet alleen geestig maar ook interessant. Hij stelt dat overal ter wereld in het onderwijs eenzelfde hiërarchie van vakken bestaat waarbij wiskunde en de talen het belangrijkst worden gevonden en dat aan vakken als bijvoorbeeld dans of drama veel minder belang wordt gehecht. Het onderwijs in de wereld is voornamelijk gericht op het verstand, op het hoofd.
 
Tegelijkertijd vraagt hij zich af of het hele concept van onderwijs zoals het nu bestaat met die nadruk op academische vaardigheden niet op de schop moet. Hij heeft daar twee redenen voor: dit onderwijssysteem werd uitgevonden om aan de behoeftes van geschoold personeel ten tijde van de Industrialisatie  tegemoet te komen. Nu echter leven we in een volstrekt andere tijd. Ten tweede zijn er momenteel zoveel mensen die afstuderen dat een academische graad steeds minder waard wordt, de zogenaamde diploma-inflatie.
 
Dat zei hij in 2006. Veel kan gebeuren in acht jaar, maar naar het zich laat aanzien heeft Ken Robinson een vooruitziende blik gehad met zijn vraag of het onderwijs misschien leerlingen niet op een heel andere toekomst moet voorbereiden. De wereld zal er wellicht  een worden zonder voor hen geschikte banen. In het artikel De Technologische Ravage in de Volkskrant van zaterdag j.l. stelt Martin Sommers
 
… de technologische kwantumsprong waarin wij ons bevinden, is bezig een werkgelegenheidsravage aan te richten. Eerst is vrijwel alle industriële arbeid verdwenen. Nu is de middenklasse aan de beurt. De mogelijkheden van het internet – 'big data' – groeien razend snel, net als die van de robotisering. De ambtenarij, tot nu toe redelijk gespaard in de crisis, gaat een geweldige knauw krijgen. Het secretariaat, bodediensten, archieffuncties, maar ook thuiszorg, banken en verzekeringen, ze zullen worden gedecimeerd.
 
Vaak wordt naar het onderwijs gekeken als vehikel van sociale stijging, maar het is maar de vraag of  die vlieger nog langer op zal gaan. Steeds meer jongeren hebben hoger onderwijs genoten, maar waar kunnen ze met hun diploma naar toe als de banen verdwijnen? Hoe gaat onze ‘Brave New World’ eruit zien? In het Economist artikel  The future of jobs: The onrushing wave  van 18 januari j.l. dat ook over deze aankomende werkeloosheidsravage gaat, wordt gesuggereerd dat er nog wel banen zullen zijn voor mensen die zich specialiseren in beroepen waarbij een machine of robot geen rol kan spelen, zoals kunstenaars, therapeuten en yoga instructeurs.
 
Misschien moeten de kernvakken zoals wij die sinds kort kennen: Nederlands, Engels , wiskunde en rekenen, nu al op de schop. Drama, dans, yoga en mindfulness?  De toekomst is ongewis.
 
Ideetje voor een nieuw kernvak? Laat het weten.

6 Reacties op “Onderwijs, creativiteit en de arbeidsmarkt”

  1. Joop van der Schee zegt: 02 Feb 2014 om 21:09

    De TED lezing van Sir Ken Robinson is een verademing in onderwijsland. Eindelijk iemand die met wijsheid en humor praat over de weg die jonge mensen inslaan en hoe volwassenen daarop kunnen reageren. Creativiteit een kans bieden in plaats van slaaf te zijn van een systeem waarin we vergeten zijn waar het toe dient, dat is belangrijk.

  2. H. Philippens zegt: 02 Feb 2014 om 21:46

    De heer Robinson is een kwakzalver. Hij schildert karikaturen en gelooft er zelf in. Zijn ‘creativiteit’ is een concept dat elke creativiteit zou doden.

  3. Margreet Feenstra zegt: 02 Feb 2014 om 23:02

    Interessant, twee van die heel verschillende reacties. Ik vond de lezing van Ken Robinson ontzettend geestig en aan het eind ook heel inspirerend. Zeker geen kwakzalver, maar iemand die oproept tot nadenken. Maar hoe we van een kennis-economie naar een crea-economie zouden moeten gaan, zie ik niet 123 voor me. Het vergt nogal een mindswitch, maar het baanloze toekomstperspectief stemt toch zeker wel tot nadenken over hoe het onderwijs zal moeten worden ingericht.

  4. Chantal Weststrate zegt: 03 Feb 2014 om 17:06

    Kijk en luister ook naar Ken Robinson 4 jaar later , in 2010 dus,op: http://www.ted.com/talks/sir_ken_robinson_bring_on_the_revolution.html

    Veel kijk- en luisterplezier!

  5. Margreet Feenstra zegt: 03 Feb 2014 om 22:03

    Ga ik doen! Ik kreeg die video ook nog van iemand anders aangeraden als zijnde de moeite waard. En ook deze video Changing Education Paradigms (http://youtu.be/zDZFcDGpL4U), een animatie is die de ideeën van Ken Robinson uitbeeldt.

  6. Keri Khassa zegt: 16 Jun 2015 om 00:34

    Na jaren onderzoek in onderwijs, beroep en communicatie, heb ik bedacht er een oplossing voor alle drie sectoren. Nu, ik wil een bedrijf oprichten, maar geen financiële mogelijkheden momenteel. Dus mijn volgende stap is om investeerders te vinden en verder uitbouwen tot het bedrijf. Als jullie willen mij helpen om investeerders op te zoeken, dan zou ik jullie bedanken in het toekomst. :-)

Reageer


4 + negen =